اینکه سه ژئوپارک در لرستان شناسایی و در مرحله ثبت قرار دارد جای خوشحالی دارد

دکتر علی جودکی، فعال فرهنگی و دانشجوی دوره دکتری تخصصی جغرافیا- گرایش اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی می باشد. وی علاوه بر سابقه تدریس در مدارس و مراکز آموزش عالی، داری سوابق پژوهشی متعددی در زمینه جغرافیا و علوم ژئوماتیک می باشد. ایشان مولف دو کتاب در خصوص جغرافیا و همچنین مقالات علمی مختلف است. ایشان علاوه برسابقه فعالیت در حوزه رسانه، سمت های مختلفی را تجربه نموده و هم اکنون رییس پژوهشکده تعلیم و تربیت استان لرستان می باشد. البته این مصاحبه ارتباطی با مسولیت فعلی ایشان نداشته بلکه به لحاظ اطلاع و تجربه ایشان در حوزه مسائل اقلیم شناسی و ژئوتوریسم صورت گرفته است.
به بهانه این موضوع در خصوص مبحث توریسم و گردشگری پایگاه خبری گفتار ما ۲۴ با ایشان گفتگویی ترتیب داده که ایشان نیز با استقبال پاسخگوی سوالات ما شدند.
گفتارما ۲۴: با عرض سلام و سپاس از شما به خاطر پذیرفتن دعوت ما؛ لطفا در ابتدای بحث بفرمایید «توریسم» به چه معنی است؟
بنده هم متقابلا عرض ادب دارم و به شما و همکارانتان تبریک می گویم. توریسم به زبان ساده یعنی گردشگری و توریست یعنی گردشگر. واژه توریسم از کلمه تورtour به معنای «گشتن» است که ریشه آن هم در لغت لاتین turns به معنای «دور زدن» است. این کلمه به تدریج از زبان‌های فرانسه و انگلیسی به زبان فارسی هم راه یافته ‌است. البته اگر بخواهم تعریف دقیق تری ارائه بدهم باید عرض کنم تاکنون تعاریف متنوعی از توریسم و البته توریست ارائه شده که ما ناگزیر به پذیرش تعریف ارائه شده از جانب سازمان مرجع، یعنی «سازمان جهانی گردشگری» هستیم. بر اساس تعریف این سازمان، گردشگری یا معادل دقیق و درست انگلیسی آن توریسم Tourism ؛ به کلیه فعالیت های افرادی اطلاق می شود که به مکان هایی خارج از محیط عادی خود به منظور گذراندن ایام فراغت، انجام کار و سایر اهداف، برای مدت کمتر از یک سال عزیمت می کنند. اما ناگفته پیداست که امروزه گردشگری مفهوم بسیار گسترده تری پیدا کرده و گونه های متنوعی از گردشگری وجود دارد که شاید در تعریف مذکور گنجانده نشوند.
گفتارما ۲۴: فرمودید گردشگری گونه های متنوعی پیدا کرده، لطفا در صورت امکان انواع گردشگری را نام ببیرید؟
گردشگری امروزه بسیار متنوع است. برای مثال بوم گردشگری (اکوتوریسم)، زمین گردشگری (ژئوتوریسم)، گردشگری ورزشی، گردشگری فضایی، گردشگری درمانی، گردشگری مذهبی، گردشگری کشاورزی، گردشگری همایشی و گردشگری الکترونیک (الکترونیک توریسم) از انواع گردشگری محسوب می شوند که مورد اخیر عمرش به دو دهه نمی رسد، در این نوع گردشگری فرد به صورت فیزیکی سفر نمی‌کند بلکه از طریق اینترنت، کتاب‌های الکترونیکی و غیره به گشت و گذار می‌پردازد.

گفتارما ۲۴: ابتدا از کشورمان شروع کنیم. وضعیت توریسم در کشورمان چگونه است؟
وضعیت توریسم در کشورمان اصلا خوب نیست!
گفتارما ۲۴: دلیل تان برای خوب نبودن چیست؟
برای اثبات خوب نبودن، ناچار به ارائه اعداد و ارقام هستم. ببینید؛ کشور ما از لحاظ منابع تاریخی، فرهنگی و طبیعی جزو ۱۰ کشور اول دنیا است. این را تمام سازمان های داخلی و خارجی تصدیق کرده اند؛ اما سهم ما از درآمد جهانی صنعت توریسم حدود یک درصد است! همین یک دلیل کافیست تا مطلع شویم اوضاع از چه قرار است. البته اخیرا خبرهایی راجع به بحث توسعه توریسم در کشورمان مطرح شده اما تا زمانی که اعداد و ارقام قابل اعتنایی بیرون نیاید نمی توان قضاوت درستی داشت.
گفتارما ۲۴:  اشکال کار کجاست؟ چطور می شود توریسم را رونق داد؟
ما اگر بخواهیم توریسم را رونق بدهیم و معیار رونق مان هم چشم انداز ۲۰ ساله باشد، باید بتوانیم سالانه ۲۰ میلیون گردشگر جذب کنیم. در حال حاضر این امکان فراهم نیست. برای فراهم شدن زمینه جذب توریست موانع مختلفی وجود دارد، مثلا ما از لحظ عوامل زیربنایی ( جاده ها، هتل ها، مراکز اقامتی و…) و همچنین عوامل مدیریتی، سیاسی و علی الخصوص مسائل فرهنگی با مشکلات جدی مواجهیم. راه برون رفت از این مشکل، برداشتن تدریجی اینگونه موانع و مشکلات است که پرداختن به هرکدام از این موارد بحث جداگانه ای می طلبد.
گفتارما ۲۴: نوبتی هم که باشد باید به بحث استان مان در زمینه توریسم بپردازیم، وضعیت استان را از لحاظ توریسم چطور ارزیابی می کنید و اصولا لرستان چه قابلیت هایی در این زمینه دارد؟
بحث توریسم استان لرستان جدای از بحث کشورمان نیست؛ اما مساله ای که راجع به استان نباید فراموش کنیم این است که ما ابتدا باید در زمینه جذب توریست داخلی پیشقدم شویم و بعد در زمینه جذب توریست خارجی اقدام کنیم. یعنی اولویت اول ما باید جذب گردشگر داخلی باشد. در زمینه جذب گردشگر داخلی هم ابتدا اولویت با قابلیت های طبیعی و بعد قابلیت های تاریخی و فرهنگی است. مثلا بحث ژئوتوریسم در استان ما می تواند به طور جدی مورد توجه جدی قرار گیرد. بنده از حدود یک دهه پیش این بحث را در رسانه های
استان مطرح کردم و به صورت موردی هم سایت هایی را به مسولین وقت استان معرفی کردم. اخیرا مطلع شدم برخی مدیران اعلام کرده اند سه ژئوپارک در استان لرستان ( واقع درشهرستان‌های کوهدشت، دورود و پلدختر) وجود دارد که بنا دارند دره شیرز کوهدشت را به عنوان ژئوپارک برتر ایران به ثبت جهانی برسانند. اینکه سه ژئوپارک شناسایی و در مرحله ثبت قرار دارد جای خوشحالی دارد اما به چه علت دره شیرز در اولویت قرار گرفته جای سوال است؛ چرا که برخی مناطق استان قابلیت هایی دارند که اهمیت آن ها به مراتب بیشتر از دره شیرز است.
گفتارما ۲۴: علت انتخاب دره شیرز (در شهرستان کوهدشت) چه می تواند باشد؟
این را از مدیران استانی باید پرسید؛ اما دلیلش هرچه باشد دلیل علمی نیست!

گفتارما ۲۴: فرمودید شهرستان پلدختر یکی از سه ژئوپارک تعیین شده در مرحله ثبت می باشد؛ شما قابلیت های توریسمی شهرستان پلدختر را چگونه ارزیابی می کنید؟
قبل از اینکه به بحث پلدختر بپردازم باید عرض کنم تمامی نقاط استان لرستان دارای قابلیت گردشگری است، اما نوع قابلیت ها با هم متفاوت است. شدت و ضعف هایی هست اما بنده جایی را سراغ ندارم که در زمینه جذب توریست قابلیت نداشته باشد. مثلا مناطق پلدختر، معمولان، سپیددشت، دورود، الیگودرز،کوهدشت، خرم آباد، بروجرد، الشتر و نورآباد همگی قابلیت گردشگری طبیعی را دارند. کوهدشت و پلدختر قابلیت گردشگری کشاورزی هم دارند. شهرستان بروجرد علاوه بر قابلیت فوق، زمینه گردشگری ورزشی و فرهنگی هم دارد. بنده به صورت موردی در زمینه قابلیت های ورزشی شهرستان بروجرد پژوهش انجام داده ام. شهر خرم آباد در زمینه تاریخی از قابلیت های ویژه ای برخوردار است. منطقه سپیددشت همانطور که اشاره شده قابلیت های منحصر به فردی از لحاظ طبیعی، از جمله آبشارهای زیبایش دارد که می تواند به بزرگترین قطب «زمین گردشگری» استان تبدیل شود. مابقی مناطق هم قابلیت های پیدا و پنهان فراوانی دارند که می بایستی شناسایی و معرفی شوند. اما در مورد پلدختر باید عرض کنم؛ این شهرستان هم نظیر سایر مناطق استان جاذبه های توریستی قابل توجهی دارد که می تواند در اولویت برنامه های گردشگری قرار گیرد. پل کلهرد معمولان، پل پلدختر، پل گاومیشان، غارکلماکره، غارکوگان، کاروانسرای چمشک، تالاب های پلدختر، زمین لغزش سیمره، اماکن متبرکه و زیارتی و… می تواند زمینه جذب توریست را فراهم نمایند.

گفتگو: حسام شفیعی