مهمترین مانع علاقه اجتماعی در بحث انتخابات لرستان تفکرات طایفه ای است

دکتر کیانوش زهراکار، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران طی یادداشتی که برای روشنا نیوز ارسال کرده اند، گفت: مسئولیت انسان نسبت به سرنوشت جامعه از ارزش های مسلم انسانی می باشد بنابراین مشارکت افراد در عرصه ها و حوزه هایی که تعیین کننده سرنوشت جامعه است بسیار مهم و ضروری محسوب می شود.

در سیستم های مبتنی بر دموکراسی که رجوع به آرای مردم مظهر مردم داری و جلوه گاه دموکراتیک بودن است،عرصه انتخابات سیاسی-اجتماعی مهمترین مولفه کشورداری بوده و اساس حاکمیت قرار می گیرد.در کشور ما نیز این امر از اهمیت زیادی برخوردار است و در این بین انتخابات مجلس شورای اسلامی جایگاهی بس رفیع دارد. ریشه این اهمیت هم به تاثیر گذاری وافر نهاد مجلس شورای اسلامی بر تمام ارکان تصمیم گیری و اجرایی کشور برمی گردد. مجلس شورای اسلامی قوه مقننه و قانون گذاری است و قوانین مصوب آن بعد از طی شدن مراحل مشخص شده، برای همگان لازم الاجرا بوده و تخطی از آنها تخلف محسوب می شود.

با توجه به اهمیت و جایگاهی که مجلس شورای اسلامی و نمایندگان آن در عرصه تصمیم گیری های خُرد و کلان کشور دارند می توان اظهار داشت که پیشرفت کشور، استان و شهرستان، به میزان زیادی به کیفیت آرای ریخته شده در صندوقهای رای و از این گذار، صلاحیت افراد انتخاب شده، بستگی دارد. یکی از مواردی که کیفیت آرا را به شدت ارتقا داده و موجب انتخاب شایسته ترین افراد برای ورود به مجلس شورای اسلامی می شود، جمع اندیشی است. جمع اندیشی یعنی عبور از خود و منفعت شخصی و پرداختن به منافع جمعی،چیزی که آلفرد آدلر روانشناس بزرگ غربی آن را در قالب مفهوم “علاقه اجتماعی ” مطرح کرده و آن را نقطه تمیز رفتار های بهنجار و نابهنجار معرفی می کند. خلاف علاقه اجتماعی و جمع اندیشی عمل کردن، آفت بسیاری از انتخابات در بسیاری از جوامع و کشورها است. در لُرستان (و سایر مناطق مشابه نظیر ایلام، کرمانشاه، کهکیلویه و بویر احمد، خوزستان و ..) به عنوان یک خرده جامعه و فرهنگ در حال گذار، خلط مبحث رخ داده این است که بسیاری بر این اعتقاد هستند که مهمترین مانع جمع اندیشی و علاقه اجتماعی در بحث انتخابات مجلس، منفعت و تفکر ایلی و طایفه ای است و با همین تفکر و نتیجه گیری، آسیب شناسی طایفه نگری در انتخابات به دغدغه بسیاری از دوستان و دست اندرکاران مسائل فرهنگی،سیاسی و اجتماعی لُرستان تبدیل شده است. ولی همانطور که ذکر شد این یک تحریف و خلط مبحث است. تجربه نشان داده است که در عرصه انتخابات، ایلی و طایفه ای نگریستن، ابزاری در خدمت منفعت شخصی و خانوادگی است نه راهی بر کسب منافع طایفه ای. به عبارت دیگر دراین گونه جوامع بسیاری از افراد(نه همه) در عرصه انتخابات هنوز نتوانسته اند از دایره اول (خود) و دوم (خانواده) حرکت از خویش و به سمت جمع اندیشی رفتن،عبور کنند. اگر ایلی هم رای داده شود به این دلیل انجام می گیرد که فرض بر این است که هم ایلی، بهتر منفعت شخصی و خانوادگی فرد را تامین می کند. در این قضیه هر دو رکن انتخابات یعنی کاندیداها و رای دهندگان توامان به بیراهه رفته و از ایل و طایفه جهت رسیدن به منفعت شخصی و خانوادگی ،استفاده ابزاری می کنند. آری در عرصه انتخابات ما شاهد این قضیه هستیم که عده ای با تحریک احساسات ایلی و ترویج تفکر طایفه ای، قصد رای آوری دارند و عده ای دیگر نیز از رهگذر رای دادن ایلی به دنبال کسب منفعت شخصی و خانوادگی هستند.

به عبارت دیگر هر دو گروه منفعت شخصی را پشت تفکرات ایلی پنهان کرده اند. نتیجه اینکه با اینکه منکر طایفه گرایی در لُرستان نیستیم اما باید مهمترین مانع روی آوری به انتخابات باکیفیت را نه طایفه گرایی بلکه خود محوری، خودبینی و منفعت نگری شخصی در نظر گرفت؛ لذا اگر قرار بر آسیب شناسی معضلات عرصه های مبتنی بر مردم سالاری و انتخابات در لُرستان است شایسته تر این خواهد بود که منفعت نگری شخصی و خانوادگی ،محور و کانون توجه قرار گیرد.لازم به یادآوری است با توجه با اینکه پرداختن افراطی به منافع شخصی و در نظر نگرفتن رفاه و آسایش جمعی یکی از مباحث بنیادی در بسیاری از نظریات روانشناسی است، روانشناسان و مشاوران نیز باید به بحث آسیب شناسی انتخابات در لُرستان ورود پیدا کرده و در کنار سایر متخصصان و جهت تکمیل نتیجه گیریهایی که با محوریت جامعه شناختی یا سیاسی انجام می گیرد، تحلیل ها و راهبردهای روانشناختی را در این خصوص ارائه دهند.