درآمد پایدار مقوله‌ای ناآشنا برای مدیران شهری خرم‌آباد
دکتر سلیمان میرزاپور رشنو، فعال اجتماعی و گردشگری طی یادداشتی که برای پایگاه خبری گفتار ما ۲۴ ارسال کرده است، نوشت: اخبار موفقیت‌های این روزهای شهرداری خرم‌آباد به پرداخت حقوق کارکنان منحصر شده است. به عنوان کسی که برنامه ریزی شهری خوانده و در خصوص آن پژوهش‌هایی انجام داده‌ام، معتقدم که اگرچه پرداخت حقوق کارکنان و توجه به ابعاد انگیزشی منابع نیروی انسانی از مهمترین مسائل مدیریتی است؛ اما افتخار کردن به پرداخت حقوق کارکنان و عنوان نمودن این امر بدیهی به عنوان یک عملکرد قابل تقدیر می‌تواند در حد فاجعه‌آمیزی ناامیدکننده باشد.
موضوع ناامید کننده‌تر اینکه در شرایطی که شهرداری‌های در سراسر جهان توانسته‌اند با ایجاد سازوکارهایی، برای اداره شهر درآمدهای پایداری ایجاد نمایند که با استفاده از آن نه تنها هزینه‌های جاری که اعتبارات مورد نیاز برای عمران و آبادانی شهرها را فراهم آورند، شهرداری خرم‌آباد نه تنها نتوانسته است در این مسیر گام بردارد، بلکه اندک منابع درآمدزای شهرداری مانند شهربازی را نیز از دست داده است.
در چنین شرایطی است که ممر درآمد شهرداری به اخذ عوارض و جرایم و فروش املاک و دارایی‌های شهر محدود می‌شود و مسئولان شهرداری برای تأمین حقوق کارکنان مجبور می‌شوند که دارایی‌هایی که متعلق به مردم است را به اصطلاح «گَرتی‌فروشی» نمایند.
«گَرتی فروشی» در ادبیات محاوره مردم لرستان به معنای فروش غیر واقعی و کمتر از بهای واقعی هر نوع کالا به کار برده می‌شود.
با توجه به خودکفایی شهرداری‌ها در شهرهای متوسط و بزرگ و عدم پرداخت بودجه دولتی (به جز در برخی موارد و آن هم اندک)، تأمین بودجه شهرداری همواره چالشی بزرگ برای ادامه حیات شهر بوده و هست.
در جهان توسعه یافته به ایجاد درآمد پایدار توسط شهرداری‌ها توجه ویژه‌ای می‌شود و حتی در برخی شهرداری‌های کشور ما نیز گام‌هایی در این راستا برداشته شده است. اما اغلب شهرداری‌های لرستان و به طور ویژه خرم‌آباد که هر ساله بر رقم بدهی آنها افزوده می‌شود، نه تنها در راستای ایجاد درآمد پایدار اقدام موثری انجام نداده‌اند، بلکه اقدام به «گَرتی فروش» کردن امکانات و املاک شهرداری به منظور تأمین بودجه و پرداخت حقوق پرسنل نیز می‌نمایند.
فروش بخشی از عرض خیابانها، زمین‌هایی با کاربری عمومی و فروش آن به عنوان کاربری مسکونی، واگذاری رانت گونه برخی کاربری‌های درآمدزا مانند مراکز تفریحی و… به برخی افراد و مواردی دیگر از این قبیل، بخش بسیار اندکی از حراج هر ساله شهرداری‌ها به شمار می‌رود، غافل از اینکه امروزه راهکارهای فراوانی وجود دارد تا درآمد پایدار برای شهرداری به وجود آید.
ایجاد کاربری‌های خدماتی درآمدزا مانند باغ وحش‌ها، پارکینگ‌ها، موزه‌ها و آمفی‌تئاترهایی که شهرداری اداره می‌کند، سرمایه‌گذاری شهرداری در برخی امور درآمدزا، تشویق به مشارکت بخش خصوصی در برخی امور، احداث صنایع تبدیلی مرتبط با اقتصاد منطقه در اطراف شهر، ایجاد سامانه مرکز اجاره ماشین آلات شهرداری، بررسی موشکافانه و توجیه اقتصادی و فنی طرحهای خدماتی مورد نیاز شهر، تولید انبوه گل و گیاه و نهال و گیاهان گلخانه‌ای و فروش آنها با توجه به شرایط جغرافیایی منطقه، ایجاد صنایعی همچون بازیافت کاغذ و پلاستیک و… با مشارکت بانکها و بخش خصوصی و دهها مورد دیگر می‌تواند موجبات ایجاد درآمد پایدار را فراهم آورده و بخش زیادی از نیروهای مازاد شهرداری را نیز به کار گیرد.
در مورد ایجاد کاربری‌های درآمدزا باید گفت به طور مثال ایجاد یک آمفی تئاتر و سالن اجتماعات هم نیاز شهر را در این مورد مرتفع می‌کند و هم از طریق اجاره آن موجبات درآمدزایی شهرداری را فراهم کرده‌ایم.
به‌راستی به جای هزینه بیش از چند صد میلیاردی برای ساخت زیرگذرها، این مبلغ تا چه اندازه‌ای می‌توانست در ایجاد کاربری‌های درآمدزا موثر واقع شود؟
در پایان امیدواریم هتل شهرداری خرم‌آباد به بهانه ضرردهی “گرتی فروش” نشود و در صورت عدم کفایت مدیریت فعلی آن، از طریق اجاره سالانه و به صورت کاملا شفاف به مناقصه گذاشته شود.
* دکترای جغرافیا و شهرسازی و عضو شورای نویسندگان گفتار ما
ارسال دیدگاه